top of page

sóng vỗ cát trời

-
24 tháng 8, 2025
1 tháng 8, 2025
Phan Quang

Manzi thân mời các bạn tới với ‘𝑺𝒐́𝒏𝒈 𝒗𝒐̂̃ 𝒄𝒂́𝒕 𝒕𝒓𝒐̛̀𝒊’ - loạt tác phẩm thuộc thực hành gần đây nhất của 𝗣𝗵𝗮𝗻 𝗤𝘂𝗮𝗻𝗴 - nghệ sĩ thị giác/nhiếp ảnh gia của Sài Gòn.


🎉 Tiệc mở xưởng: 18.30 tối thứ Sáu ngày 1 tháng 8 năm 2025
📷 Mở xưởng: 11.00 - 19.00 (thứ Ba - Chủ Nhật) từ 2.8 đến hết 24.8. 2025
➖ Manzi Exhibition Space, 2 ngõ Hàng Bún, Hà Nội
➖ Mở cửa tự do


_________


Khác với các thực hành nhiếp ảnh đã làm nên tên tuổi của Phan Quang, mở xưởng tại Manzi lần này đánh dấu một dịch chuyển quan trọng trong hành trình sáng tạo của anh, trong đó sắp đặt video trở thành trung tâm. Không còn là những hình ảnh tĩnh được dàn dựng kỹ lưỡng theo kiểu "đứng-ngoài-khoảnh-khắc", với bố cục hàm chứa nhiều tầng ý niệm và gài cắm những quan sát sắc sảo, như lưỡi dao lạnh lùng cắt lớp hiện thực, lột trần góc khuất và giải phẫu chấn thương bị chối bỏ hay những định kiến bị phớt lờ. Lần này, trong loạt tác phẩm mới nhất, nghệ sĩ quay ngược ống kính về phía mình: dùng chính cơ thể tự thân như một chất liệu biểu đạt, một công cụ để trải nghiệm, đối mặt và thử thách.


Trong hai tác phẩm video của ‘𝑺𝒐́𝒏𝒈 𝒗𝒐̂̃ 𝒄𝒂́𝒕 𝒕𝒓𝒐̛̀𝒊’, nghệ sĩ và cơ thể của anh hiện lên như một nhân vật cô độc giữa thiên nhiên: trần trụi, không phòng bị, không che chắn. Anh ta đối diện trực tiếp với những mênh mông khôn lường và các lực lượng nguyên sơ không khoan nhượng của tự nhiên: sóng, gió, nắng, sức nén của cát và sự hủy diệt của nước. Những chuyển động của cơ thể – dù thụ động nằm im hay chủ động thao tác, kể cả những hành vi mang tính tự hủy – không được trình hiện như một màn trình diễn kịch tính, mà mang dáng dấp của một nghi lễ thầm lặng, không có khiêu khích hay thách thức, chỉ đơn giản buông xả hoàn toàn. Rút lại những tuyên ngôn, loại bỏ đi ẩn dụ, còn lại chỉ là những trải nghiệm thuần túy bằng thân xác.


Phan Quang đẩy cơ thể sinh học của mình đến giới hạn cuối cùng, như một cách gỡ bỏ bản ngã, để chạm đến một cảnh giới nội tâm, nơi nỗi đau thể xác trở thành cánh cửa dẫn vào sự thiền định sâu sắc. Đây không phải là một cuộc vật lộn nhằm chứng minh ý chí sinh tồn. Trong sự đơn độc tuyệt đối, người nghệ sĩ không tìm kiếm chiến thắng, mà để mặc bản thân bị đe dọa, bị chôn vùi, chìm lấp; để từ trải nghiệm cực đoan mà tái hiện chính mình trong một hình hài khác – dù yếu thế hơn, mong manh hơn, nhưng lại là một tồn tại nguyên bản và chân thật hơn hết. Chân thật trong từng dao động vi tế nhất: tiếng thở, nhịp tim, độ rỗng, sự nén lại, sự thả ra, được duy trì trong một nhịp điệu tất yếu như chính sóng vỗ bờ và cát bay trong gió - bền bỉ và bình thản…


Trải nghiệm ấy không chỉ được tư liệu hóa và trình chiếu lại qua hai thước phim, mà còn được lan truyền, khuếch tán và phản chiếu trong không gian trưng bày – thông qua các tác phẩm nhiếp ảnh và một sắp đặt chân dung làm từ cát nghiền và những mảnh gương. Ở đó, sự xáo trộn giữa cái nhìn-thấy và bị-thấy, giữa chân dung của một người khác và hình ảnh chính mình, giữa cảm giác quan sát và cảm giác bị quan sát – tạo nên một vùng giao thoa mơ hồ: nơi không gian tưởng chừng thinh lặng miên viễn kia bất ngờ dẫn dụ người xem bằng lời mời dấn thân, đối diện và va chạm: Như sóng đánh vào bờ rồi lại cuộn đi xa, ấy là bồi tụ hay cuốn đi mất, là đầy ắp hay rỗng không? Những nghi ngờ về tồn tại và chuyển hóa ấy là dư âm mỗi người tự băn khoăn và tìm kiếm đáp án của riêng mình. Còn với Phan Quang, anh đã nghiệm ra cho mình một kết luận: “Đáy của khổ đau là nơi có hạt mầm hạnh phúc."


///


SÓNG VỖ CÁT TRỜI

Mở xưởng của Phan Quang
Bài viết: Brian Đoàn
Giám tuyển: Nguyễn Thế Sơn

CÁC TÁC PHẨM
​ẢNH TRIỂN LÃM
Sóng Vỗ Cát Trời—Hành trình thinh lặng của Phan Quang


Không có gì phía trước

Chẳng còn gì phía sau

Tôi huýt sáo bài ngụy âm lạc loài trên rẫy đầy gai mắc cở

Và bỏ đi

Không nói.

(Tự hát cho mình nghe. Lê Thánh Thư, 2011)


Giữa sa mạc mênh mang, một người đàn ông đơn độc trên lưng ngựa, mang theo đứa con trai phía sau — đó là hình ảnh xuyên suốt của bộ phim ‘El Topo’ (1970) do đạo diễn lừng danh người Mexico-Chile, Alejandro Jodorowsky, sản xuất. Đây là một hành trình không ngừng nghỉ đi tìm bản thân và sự cứu rỗi, dù phải trải qua những biến đổi khốc liệt, vừa tàn bạo vừa thánh thiện, cả bi kịch lẫn thăng hoa, cuối cùng là sự tái sinh đầy tính biểu tượng. ‘El Topo’ nổi tiếng qua các buổi chiếu ngầm, thu hút đông đảo khán giả là sinh viên, nghệ sĩ và trí thức, trở thành một hiện tượng văn hóa underground, phá vỡ các xu hướng thịnh hành và tạo sự đối lập với các giá trị, chuẩn mực của văn hóa đại chúng và truyền thông chính thống thời bấy giờ.


Nếu "El Topo" là một hành trình đầy tiếng súng, thì "Sóng Vỗ Cát Trời" lại là một hành trình thinh lặng của Phan Quang. Trong suốt cuộc đời mình, từ tuổi trẻ cho đến khi trưởng thành, định hình và thành danh, Phan Quang bền bỉ như một ẩn sĩ đối mặt với thử thách và chông gai đời thường một cách bình thản, dường như không. Song hành cùng anh là hình bóng âm thầm lặng lẽ của chính mình; hầu như mọi năng lượng và hoạt động của anh cuối cùng đều dành trọn cho một tình yêu duy nhất: tình yêu dành cho con. Cũng như trong "Rừng Mắm, 1968" của Bình Nguyên Lộc, sự trù phú về sau là kết quả của bao công sức thầm lặng từ thế hệ đi trước và những đấng sinh thành. 


Để cảm nhận "Sóng Vỗ Cát Trời", người xem cần trang bị cho mình sự kiên nhẫn, một tâm hồn rộng mở và bao dung. Bởi lẽ, trong từng thước phim tựa như một mặt hồ lặng — nếu bạn chú ý, bạn sẽ thấy được chính mình. Phan Quang chỉ gợi ý, còn bạn phải là người cảm nhận thấu suốt trong sự tĩnh lặng nội tâm. "Sóng Vỗ Cát Trời" là sự kết hợp giữa triết lý phương Đông và phương Tây, đòi hỏi người xem phải suy ngẫm và giải mã: từ những tia sáng bình minh đến ráng chiều rực rỡ, những cơn sóng bạc đầu và thủy triều lặng lẽ, những cưu mang đầy ắp và sự ra đi tay không, những thòng lọng cuộc đời cũng chính là vòng thang cho điểm tựa.


Manzi — một không gian nghệ thuật độc lập và đa năng tại Hà Nội — là nơi Phan Quang trình chiếu hai bộ phim mới. Đây không còn là phương tiện nhiếp ảnh truyền thống đã làm nên tên tuổi của anh, mà là một trải nghiệm mới, đầy thử thách cho chính nghệ sĩ và khán giả. Chúng ta sẽ thấy gì? Sau một thoáng trầm ngâm, người nghệ sĩ nói: Trong đáy của khổ đau là nơi có hạt mầm hạnh phúc.


Brian Doan

Hanoi - Summer 2025

ĐÊM KHAI MẠC

Xem thêm về nghệ sĩ

LIÊN HỆ

  • Facebook
  • Instagram

manzihanoi@gmail.com

+ 84 24 3716 3397

Copyright © 2021 MANZI ART SPACE. All rights reserved

bottom of page