Dẫu mượn một cảnh huống nghịch lý (nhưng không cải trang ngụ ngôn, cũng không khoa trương nặng màu bi kịch) làm khung ráp để nối lại toàn bộ tập 4 của chuỗi tác phẩm lần này, nghệ sĩ chẳng hề cố ý dấy lên những hoài nghi hiện sinh chua cay, hay khơi gợi những hoang mang u uẩn về số phận và bản thể con người. Khước từ việc ‘TÌM KIẾM’, anh chỉ đơn giản là ‘NHÌN & THẤY’, ‘NHẶT LÊN’, mời tất cả cùng thưởng thức.

 

"Cây ra trái, trái chín, chín rồi rụng. Tôi nhặt lấy vài trái và tạm gọi chúng là: Trên con đường của chúng ta."  

​

< Giới thiệu của nghệ sĩ về chuỗi tác phẩm trên trang web của dự án> 

 

Có lẽ vì vậy mà ‘Đêm tuyết’ (và toàn bộ Tập 4) dẫu có những yếu tố huyễn tưởng dày đặc, đậm mùi và vị riêng, lại không được dọn lên theo kiểu nóng hôi hổi rồi tàn nguội nhanh để ta có thể chóng xơi và tấm tắc gật gù. Lối sắp đặt đa kênh với những khoảng trống duỗi dài không phải nhằm dàn dựng cho một cú kết mãnh liệt bàng hoàng, ngay lập tức bùng nổ những sóng rung tới giác quan và xung thần kinh nơi não bộ. Trái lại, ta phải chờ đợi những tín hiệu khác: giữa nhịp điệu triền miên màu xám xịt, rất khẽ có những xúc cảm đơn lẻ bật rung đâu đó giữa các hình ảnh và lớp cảnh. Một tính thơ của ngẫu nhiên và bất trắc.

 

Lê Xuân Tiến sử dụng đa dạng các chất liệu theo kiểu cắt dán (collage): các đoạn ghi hình gốc (được quay lại từ những chủ động sắp đặt hoặc vô tình bắt gặp), hoạt hình vẽ tay, thêm cả những dữ liệu góp nhặt từ truyện tranh, trò chơi điện tử, các lưu trữ ảnh và phim tư liệu tìm thấy trên internet… Ngồn ngộn các thông tin thị giác, tất cả có vẻ còn thô ráp ấy thế mà tổng hòa lại mượt mà lạ lùng, dù chẳng hề yên ả. Chỗ này chỗ kia sẽ có những gợn lên bất chợt của xúc cảm lạc điệu, chẳng qua cũng như những dấu ngắt quãng ngắn ngủi hay những vết cắt nhỏ.

Vết cắt này rất nông, chỉ đủ cứa xước bề mặt kiềm tỏa phẳng lì của dải đơn sắc tịch mịch và âm thanh êm ro.

Vết cứa quá yếu ớt…

Vậy nhưng trong vòng lặp không ngừng của các đoạn băng,

khi mắt nhìn đã quen và bóng tối nhạt dần,

khi tai nghe đã thuận và âm thanh (như thể đêm tuyết cuồng nộ) kia không còn chút uy hiếp nào nữa,

trong sự loãng dần của thời-không ấy,

cảm giác về những vết cắt âm ỉ này cứ mạnh dần lên, khuếch đại từng chút một, đến một lúc nào đó sẽ đủ để ta giật mình xuýt xoa còn ý thức bị đánh lạc hướng.

 

Yếu tố câm - Yếu tố nhìn thấy - Yếu tố đọc thấy (cấu thành ngôn ngữ hình ảnh mà ý thức ta thường neo đậu vào) trong ‘Đêm tuyết’ cũng như toàn bộ Tập 4 dường như rất rời rạc và hỗn độn, kháng cự những nỗ lực xâu chuỗi và thống nhất. Những chỉ dấu cho lý trí vì vậy dần mơ hồ và sự chuyên chế của ý thức dễ dàng buông lỏng. Phải chăng khi đó, tâm trí ta sẽ chuẩn bị đạt tới những quan sát thuần khiết hơn, và chiêm nghiệm rồi cũng đến, tự nhiên và bình thản. Không đòi hỏi một hoàn tất hay khẩn cầu xác định; chỉ đơn giản là:

 

“Vì ta giống như đất xanh chờ tuyết

Và tuyết chờ băng tan.”

- Paul Ernst (Brunhild)